بررسی و مقایسة خصوصیّات خاک خندق‌ها (مطالعة موردی: منطقة چابهار و سیستان)

استفادة بی‌رویه از زمین به دلیل افزایش جمعیّت باعث کاهش حاصلخیزی، تخریب و فرسایش آن گردیده است. فرایند نهایی این برداشت‌های نامعقول، افزایش چالش‌های اقتصادی - اجتماعی و زیست‌محیطی است. بخش عمدة تلفات خاک از طریق فرسایش آبی صورت می‌گیرد که پیشرفته و حادّ آن،نوع خندقی است. هدف از اجرای این پژوهش، مقایسة خاک خندق‌های دو منطقة چابهار (خندق شمارة 1 و 2) و سیستان است. برای اجرای این پژوهش، محدودة پراکنش خندق‌ها و همچنین نوع اقلیم آنها مشخّص شد. بر اساس مطالعات میدانی برخی از خصوصیّات خندق‌ها در نقاط مختلف آنها شناسایی گردید. از محلّ سر و فاصله­های 25، 50 و 75 درصد طول آنها، از دولایة خاک سطحی (15-0) و عمقی (30-15 سانتی‌متری) نمونه‌های خاک برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. ویژگی‌های اسیدیته، شوری، درصد سدیم قابل تبادل، ظرفیّت تبادل کاتیونی،درصد اشباع و بافت خاک اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از برنامة آماری SPSS موردتجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقایسة میانگین خصوصیّات فیزیکی و شیمیایی خاک با استفاده از آزمون T نشان داد که بین مقدار pH، EC، SAR، CEC، ESP، SP، رس، سیلت و شن در منطقة چابهار و سیستان اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. شکل پروفیل عمودی رأس خندق‌های منطقة چابهار به ترتیب مایل و غارمانند و از سیستان عمودی است. پلان عمومی خندق‌های چابهار از نوع پنجه‌ای و خطّی بوده ولی در منطقة سیستان به صورت مرکّب است. از لحاظ پلان رأس خندق شباهت‌های بین برخی از خندق‌ها وجود دارد. به صورتی که خندق‌های U و Vشکلبه ترتیب دارای پلان رأس شاخه‌ای و نقطه‌ایاست.